Μάθημα ελληνικής γλώσσας για τους ρεμπέτες και ρεμπετολόγους.
Ημερομηνία: 14/09/06, 19:22
Θέμα: Ιστορία της Μουσικής



Είναι πολύ σημαντικό κανείς όταν ασχολείται με ένα θέμα να ξεκινάει την ανάλυσή του πρώτα με την βασική έννοια, την ετυμολογία και ερμηνεία μια λέξης για την βαθύτερη κατανόηση της.

Κατά το κορυφαίο εξάτομο λεξικό των Liddell και Scott, τα συγγενικά ρήματα της αρχαίας, μεσαιωνικής και νέας ελληνικής γλώσσας:

ρέμβω, ρομβέω, ρυμβέω, ρέμβομαι (1), ρεμβεύω, ρεμβάζω και ρέμπομαι.

έχουν την ίδια ρίζα και το ίδιο νόημα. Σημαίνουν περιστρέφομαι, περιφέρομαι, περιδιαβάζω, περιπλανιέμαι, τριγυρίζω και ρέμβος, ρεμβόμενος, ρεμβάζων, ρεμβέτης ή ρεμπέτης είναι αυτός που τριγυρίζει, που περιπλανιέται.

Ειδικότερα η λέξη ρεμβέτης ή ρεμπέτης παράγεται ολόκληρη, με τρόπο φυσικό κι αβίαστο, από τη ρίζα: ρέμβ- και την παραγωγική κατάληξη –έτης (2). Επομένως, ρεμπέτης είναι αυτός που σχετίζεται με την ρέμβη, την περιπλάνηση.

Άλλωστε και η λέξη ρεμπέτ, η οποία προφανώς είναι δάνειο από την ελληνική, εις την τουρκική γλώσσα σημαίνει ο άτακτος, όπως και για παράδειγμα και ρεμπέτ ασκέρ όπου σημαίνει ομάδα ή συμμορία ανταρτών ή ατάκτων.

Κατά Μπαμπινιώτη, ρεμπέτης είναι κάποιος ο οποίος ακολούθησε περιθωριακό τρόπο ζωής, απείθαρχη και αντισυμβατιkή συμπεριφορά και που συχνά σχετιζόταν με τον υπόκοσμο συμμετέχοντας σε παράνομες δραστηριότητες (π. β. μάγκας, κουτσαβάκης, μόρτης, νταής). Ετυμολογικά πιστεύει πως είναι αβέβαιης ετυμολογίας η λέξη ρεμπέτης, και πιθανολογεί ότι είναι τουρκικής προέλευσης ή κατ’ άλλη άποψη, από την σλαβική λέξη rebiata, πληθυντικός rebenok, που σημαίνει παιδί, παλικάρι. Με αυτή τη λέξη χαρακτηρίζονταν οι συνθέτες των ρεμπέτικων τραγουδιών, επειδή θεωρούνταν στην εποχή τους αλήτες, μάγκες (3).

Ο Ρουσό έγραψε για το ρεμπέτη ότι «γεννήθηκε ελεύθερος, αλλά παντού είναι αλυσοδεμένος». Χαρακτηρίζεται από μια άρνηση ένταξης μέσα στην κοινωνία η οποία είναι υποταγμένη σε νόμους, κανόνες, εξουσίες και καταναγκασμούς.

Ο ρεμπέτης γεννήθηκε μέσα σε μια έννομη τάξη, αλλά η ψυχή του νοσταλγεί μια ελεύθερη αταξία και φτερουγίζει προς αυτήν. Γι’ αυτό και η όλη συμπεριφορά και εικόνα του υπήρξε πάντοτε διαφορετική όσον αφορά τον τρόπο έκφρασης του, της ομιλίας του, της μουσικής του προτίμησης καθώς και του ντυσίματος του. Ένας άνθρωπος πραγματικά του περιθωρίου. Εκφραστής της αταξίας, ελευθερίας και περιπλάνησης.



1. Liddell and Scott, Μέγα Λεξικόν της Ελληνικής Γλώσσης, Τόμος Δ’, σελ. 11, 23

2. Μιχ. Χ. Οικονόμου, Γραμματική της Αρχαίας Ελληνικής, εκδ. Ινστιτούτο Νεοελληνικών Σπουδών (Ίδρυμα Τριανταφυλλίδη)Θεσσαλονίκη 1996, σελ. 24

3. Μπαμπινιώτης Γ. 1998, Λεξικό της Νέας Ελληνικής Γλώσσας, εκδ, Κέντρο Λεξικολογίας ΕΠΕ, σελ. 1553

Δημήτρης Φ.










Το άρθρο αυτό προέρχεται από τον ιστοχώρο Κ ι θ ά ρ α
http://portal.kithara.gr

Η διεύθυνση του άρθρου είναι:
http://portal.kithara.gr/modules.php?name=News&file=article&sid=885